بهترین فرمول های ارزش‌ گذاری سهام

اطلاع داشتن از نحوه‌ی ارزش‌ گذاری دقیق یک سهام به تریدر اجازه می‌دهد تا به سرعت فرصت‌های موجود را شناخته و از آن‌ها بهره ببرد. ارزش‌ گذاری سهام همچنین به عنوان «ارزش‌گذاری دارایی» نیز شناخته می‌شود که چارچوبی را برای معامله‌کنندگان فراهم می‌آورد تا بتوانند سهام نسبتاً ارزان یا گران‌قیمت را شناسایی کنند. تفاوت میان ارزش بازار یک سهام و ارزش ذاتی آن به معامله‌کنندگان این اجازه را می‌دهد تا از این تفاوت سود کنند.

ارزش‌ گذاری سهام؛ چرا و چطور؟

ارزش‌ گذاری سهام به ما این اجازه را می‌دهد تا درک کاملی از ارزش سهم و مناسب بودن قیمت آن داشته باشید. هنگامی که ارزش یک سهم مشخص می‌شود، می‌توان ارزش آن را با قیمت سهم در بازار مقایسه نمود.

اگر قیمت سهام مدنظر بیش از ارزش محاسبه شده باشد، تریدرها این سهام گران را فروخته و منتظر بازگشت قیمت آن به میزان ذاتی خود می‌مانند.

اگر قیمت سهام مدنظر کمتر از ارزش محاسبه شده باشد، تریدرها این سهام ارزان را خریده و منتظر افزایش قیمت آن به میزان ذاتی خود می‌مانند.

فرمول‌های زیر مطالب بالا را به طور خلاصه بیان می‌دارند:

ارزش بازار > ارزش ذاتی = قیمت بیش از حد (سیگنال فروش)

ارزش بازار< ارزش ذاتی = قیمت کمتر از حد (سیگنال خرید)

باید به این نکته نیز اشاره داشت که اگرچه قیمت سهام ممکن است بیشتر یا کمتر از حد باشد اما در صورت باقی ماندن علت از بین رفتن این تعادل ممکن است این وضعیت به طول نیز بینجامد.

انواع مختلف ارزش‌های سهام

چه چیزی ارزش یک سهام را مشخص می‌کند؟ بهترین راه برای پاسخ دادن به این سؤال درک مفهوم ارزش است. ارزش چیست؟ آیا ارزش به معنای مبلغی جاری است که شخصی حاضر است آن را به شخص دیگری پرداخت کند (ارزش بازار) یا این که ارزشی نهفته است که می‌توان آن را به طور مستقل و بر اساس داده‌های عمومی محاسبه کرد (ارزش ذاتی)؟

این دو مفهوم در پایین تعریف شده‌اند:

۱) ارزش بازار: ارزش سهم در بازار سهام. معمولاً آخرین قیمت معامله‌ی هر سهام است. ارزش بازار قیمتی است که یک خریدار و فروشنده بر روی آن توافق می‌کنند.

2) ارزش ذاتی: معیاری محاسباتی‌تر از ارزش است که بر اساس داده‌های عمومی به دست می‌آید. از آنجایی که هیچ مدل قطعی ارزش‌گذاری سهامی وجود ندارد، تحلیلگران معمولاً به نتایج متفاوتی دست می‌یابند که البته تفاوت زیادی باهم ندارند.

در واقعیت، قیمت سهام معمولاً با قیمت ذاتی آن تفاوت دارد. برای نمونه هنگامی که بازار به شدت منتظر ورود سهامی جدید است یا سهام در حال رشدی که سرمایه‌گذاران به سرعت قصد رسیدن به آن را دارند. افزایش FOMO به طور طبیعی این نابرابری را تا جایی طول می‌دهد که سهام مدنظر تحت اصلاح قیمتی اساسی قرار بگیرد.

برای مثال اگر سهام شرکت تسلا در حال حاضر با قیمت ۳۳۱ دلار معامله شده و قیمت ذاتی آن ۳۰۰ دلار باشد، معامله‌کنندگان حرکتی نزولی به سمت قیمت ۳۰۰ دلار را پیش‌بینی خواهند کرد.

نمونه‌ی سهامی که قیمتی بیش از ارزش ذاتی خود دارد (تسلا):

عکس این فرایند هنگامی اتفاق می‌افتد که سهامی با قیمت کمتر از ارزش ذاتی خود خرید و فروش شده و معامله‌کنندگان با امید به افزایش قیمت سهام خود آن را خریداری کنند. نمونه‌ای از این مورد در زیر نشان داده شده است که در آن Aviva PLC زیر ارزش ذاتی معامله می‌شود.

نمونه‌ی سهامی که قیمتی کمتر از ارزش ذاتی خود دارد (AvivaPLC):

فرمول های رایج برای ارزش گذاری سهام

ارزش‌ گذاری سهام انجام شده توسط مؤسسات مالی پیشرو و مدیران صندوق‌های تأمینی از تفاوت‌های بسیار پیچیده در روش‌های ارزیابی برخوردار است. این مقاله به دنبال ارائه یک نقطه شروع جامع به معامله گران برای ارزیابی سهام برای روش‌های ارزش‌گذاری سهام به روش‌های زیر است:

1. نسبت P/E
2. نسبت PEG
3. مدل تنزیل سود سهام (DDM)

۱. نسبت P/E

نسبت P/E یک شرکت به علت آسانی استفاده و استفاده‌ی فراوان توسط افراد حرفه‌ای در سرمایه‌گذاری، یکی از بهترین راه‌ها برای ارزش‌ گذاری سهام است.

این نسبت به ارزش ذاتی کاری ندارد اما در عوض نسبت P/E سهم را با نوعی بنچمارک – یا دیگر شرکت‌های حاضر در بخش مربوطه – مقایسه می‌کند تا قیمت‌گذاری بیشتر یا کمتر از حد سهم را مشخص کند.

نسبت P/E از تقسیم قیمت سهام بر سهم بر درآمد آن بر سهم به دست می‌آید.

برای مثال این سه شرکت و نسبت P/E آن‌ها را در نظر بگیرید.

شرکت‌های A و B که زیر میانگین ۱۱ صنعت هستند جذاب به نظر می‌رسند. این نقطه شروع ارزش‌ گذاری سهام است زیرا ممکن است این شرکت‌ها دلیل بسیار خوبی برای نسبتاً ارزان بودن داشته باشند. ممکن است شرکت قرض زیادی داشته باشد و قیمت سهام آن دقیقاً بازتاب‌کننده‌ی ارزش بازار آن باشد.

چنین سطحی باید برای شرکت C که نسبت P/E بسیار بیشتری نسبت به میانگین دارد نیز در نظر گرفته شود. با وجود گران بودن، امکان دارد که بازار در آینده سرعت رشد این شرکت را بیشتر کرده و در نتیجه سرمایه‌گذاران مایل به پرداخت هزینه‌ی بیشتری برای سهام این شرکت هستند.

2. نسبت PEG

هنگامی که معامله‌کنندگان قصد دارند نسبت P/E را یک گام به جلو برند، با استفاده از نسبت درآمد بر سهم یک شرکت اشراف بهتری نسبت به ارزش اصلی سهام آن می‌یابند. این کار واقع‌بینانه‌تر نیز هست، زیرا سود به ندرت ثابت است و بنابراین، افزودن رشد EPS به ترکیب، فرمول ارزش‌گذاری سهام پویاتری ایجاد می‌کند.

رقم سود استفاده شده می‌تواند تاریخی و در جهت دستیابی به «PEG سابقه» و یا یک رقم پیش‌بینی‌شده در جهت دستیابی به «PEG آینده» باشد.

نسبت PEG به این شکل محاسبه می‌شود:

فرمول ارزش‌گذاری سهم:

مثال بالا را با اطلاعات افزوده شده در مورد رشد درآمد در نظر بگیرید:

به طور کلی، نسبت PEG کمتر از یک به معنای مناسب بودن سهام برای سرمایه‌گذاری است و نسبت بیشتر از یک بدین معناست که قیمت سهم بسیار بیشتر از ارزش رشد درآمد آن است و در نتیجه سرمایه‌گذاری چندان خوبی نخواهد بود.

با توجه به نسبت PEG، شرکت A شرکتی مناسب و شرکت C حتی با قیمت بالای خود بسیار جذاب است و شرکت B هم به‌هیچ‌وجه مناسب به نظر نمی‌رسد.

توجه دوباره به این نکته ضروری است که تصمیمات سرمایه‌گذاری نباید به طور کامل بر اساس نسبت‌های PEG گرفته شوند و تجزیه و تحلیل‌های بیشتری در صورت‌های مالی شرکت مورد نیاز است.

3. مدل تنزیل سود سهام (DDM)

مدل تنزیل سود سهام به علت در نظر گرفتن نسبت سود (درآمد) به سهامداران مشابه روش‌های قبلی است. با این حال، مدل DDM سود سهام در آینده را مدنظر قرار داده و آن‌ها را تنزیل می‌دهد تا مشخص شود که سود این سهام با معیار امروزی چقدر ارزش دارد، یا به عبارت دیگر ارزش فعلی (PV) آن چقدر است.

دلیل پشت این کار این است که ارزش امروز سهام باید با سود تنزیل داده شده‌ای که سهامدار دریافت می‌کند برابری کند.

برای سادگی کار، دوره‌ی پرداخت سود را به طور سالانه در نظر بگیرید. مورد دوم این که طبیعی است که فرض کنیم میزان سود در طول زمان و با رشد کسب و کار و در نتیجه‌ی تورم افزایش می‌یابد. هزینه‌های ورودی بالاتری که به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود، منعکس‌کننده افزایش درآمد و در نتیجه افزایش میزان سود سهام است.

رشد سود روندی دائمی فرض شده و در زیر با «g» نشان داده می‌شود. نرخ بازده مورد نیاز با «r» نشان داده شده و برای تنزیل جریان‌های نقدی آتی به ارزش امروزی استفاده می‌شود.

فرمول ارزش‌گذاری سهم:

• PV = ارزش فعلی سهم
• DIV1 = سود پیش‌بینی‌شده پس از یک سال
• r = نرخ تنزیل
• g = رشد پیوسته‌ی سود

سود سهام دریافتی در آینده‌ی دورتر در شرایط امروزی ارزش کمتری دارد و بنابراین کمتر در تعیین ارزش سهام امروز نقش دارد. پس از تنزیل سود سهام آتی، رقم به دست آمده‌ی PV ارزش سهام طبق مدل تنزیل سود است.

نکات کلیدی

واضح است که ارزش‌ گذاری سهام هنگام استفاده از نسبت P/E و نسبت PEG می‌تواند کاملاً سرراست باشد و یا در هنگام استفاده از روش DDM پیچیده‌تر شود. پس از یافتن روشی مناسب، تریدرها می‌توانند ارزش بازار یک سهم را با ارزش ذاتی یا نسبی آن مقایسه کرده تا به تفاوتی معنی‌دار دست یابند.

اگر بین این دو رقم تفاوت وجود داشته باشد، معامله‌گران می‌توانند سهام بیش‌ارزش‌شده را فروخته یا سهام بیش‌فروش شده را خریداری کنند و همواره مدیریت ریسک مناسب را نیز مدنظر داشته باشند.

سؤالات متداول

بهترین روش ارزش‌ گذاری سهام چیست؟

همان‌طور که در بالا مشاهده شد هیچ روشی در این زمینه برتری خاصی نسبت به دیگر روش‌ها ندارد. روش‌های ارزش‌گذاری سهام ممکن است بسیار تخصصی و پیچیده شوند، با این حال، معامله‌گرانی که اصول اولیه را می‌دانند، می‌توانند سهام دارای قیمت‌گذاری نادرست را کشف کنند و معاملاتی را برای سرمایه‌گذاری در این زمینه تنظیم کنند.

چگونه می‌توانم افزایش قیمت یک سهم را پیش‌بینی کنم؟

پاسخ کوتاه این است که هیچ روشی برای انجام این کار وجود ندارد. با این حال معامله‌کنندگان می‌توانند از آنالیز تکنیکال و فاندامنتال برای افزایش شانس خود استفاده کرده و در همین حال با مدیریت ریسک مناسب، از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند.