برای اینکه بتوانیم در بازار فارکس، به‌عنوان یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار موفق عمل کنیم، باید بر روی مدیریت سرمایه و کنترل احساسات تسلط داشته باشیم و در کنار آن دانش تحلیلی بالایی داشته باشیم. یکی از تحلیل‌هایی که اخیراً به بازارهای مالی ورود پیدا کرده، تحلیل سنتیمنتال است. این نوع تحلیل با احساسات بازار سر و کار دارد و در این مقاله قصد داریم به‌طور کامل به معرفی آن بپردازیم. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
چند نوع تحلیل در بازارهای مالی داریم؟
معامله‌گران در بازار فارکس از سه تحلیل اصولی استفاده می‌کنند که عبارت‌اند از: تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تحلیل سنتیمنتال. اگر با هر سه نوع تحلیل آشنایی نسبی داشته باشید، می‌دانید که تحلیل بنیادی یا فاندمنتال تحلیلی است که دید وسیعی از حرکات جفت ارزها ارائه می‌دهد و عموماً بر اساس شاخص‌های اقتصادی و اخبار جهان مورد بررسی قرار می‌گیرد. تحلیل تکنیکال نیز روندها را تعریف کرده و به جداسازی نقاط عطف کمک می‌کند. این نوع تحلیل بر روی نمودارها و چارت‌های معاملاتی قابل مشاهده است.
اما اندیکاتورهای احساسی ابزار متفاوت‌تری هستند که سیگنال‌های خاصی را نسبت به شرایط حساس به معامله‌گران ارسال می‌کنند و آن‌ها را نسبت به برگشت یا عدم برگشت قیمت‌ها آگاه می‌کنند. از تحلیل سنتیمنتال می‌توان در کنار تحلیل تکنیکال و بنیادی استفاده کرد.
سنتیمنت و تحلیل سنتیمنتال چیست؟
سنتیمنت معیاری است که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران و معامله‌گران با چه نگرشی و چگونه به چشم‌انداز بازار و اقتصاد بزرگ‌تر نگاه می‌کنند. این نوع تحلیل یک نوع تحلیل روان‌شناختی بازار است که از آن برای اندازه‌گیری احساسات بازار و معامله‌گران استفاده می‌شود. اگر تا الان فکر می‌کردید که در بازارهای مالی تنها از دو تحلیل بنیادی و تکنیکال استفاده می‌شده، کاملاً در اشتباه بودید.
در بازارهای مالی احساسات مختلفی همچون نگرانی، ترس، اضطراب و همچنین احساسات مثبت وجود دارد. تشخیص این احساسات به ما نشان می‌دهد که در آینده بر روی چه ارزها و چه نوع سهامی می‌توانیم سرمایه‌گذاریم کنیم. زیرا در حقیقت این احساسات معامله‌گران است که روند بازار را تعیین می‌کند و به آن جهت می‌دهد. اگر حس جمعی نسبت به ارز به‌خصوصی منفی باشد، آینده مثبتی نمی‌توان برای آن در نظر گرفت.
استفاده از تحلیل سنتیمنتال به ای دلیل ضروری است که قیمت بازار اصولاً بر اساس نحوه قرارگیری معامله‌گران در بازار تعیین شده و این احساسات بازار، رفتارهای غیرمنطقی بازار را توضیح می‌دهد و نشان می‌دهد که روان‌شناسی سرمایه‌گذار چطور می‌تواند بر نوسانات نرخ ارز تأثیرگذار باشد.
از تحلیل سنتیمنتال فارکس چگونه می‌توان استفاده کرد؟
معامله‌گرانی که در فارکس فعالیت می‌کنند، می‌توانند با استفاده از اندیکاتورهای احساسات نقاط ورود و خروج یا همان حد سود و ضرر در معاملات جفت ارز را شناسایی کنند. این اندیکاتورها شامل گزارش‌های COT، علاقه بازار و خلاصه پوزیشن کارگزاران است. تحلیل سنتیمنتال مانند وکیل مدافع شیطان عمل می‌کند و به شما کمک می‌کند، پوزیشن‌های خود را برای آینده افزایش دهید.
اینکه بدانید مردم در مواجه با شرایط مختلف چگونه واکنش نشان می‌دهند، به شما کمک می‌کند که تشخیص دهید بازار در مسیری بر اساس واقعیت پیش می‌رود یا بر اساس خوش‌بینی یا بدبینی. اگر زاویه دید درستی داشته باشید، می‌توانید بر موج احساسات بازار سوار شوید و از امواجی که توسط دیگران درست شده و بدون هدف با جزر و مد، جلو و عقب می‌روند، استفاده کنید.
شاخص‌های سنتیمنتال چگونه عمل می‌کنند؟
شاخص‌های سنتیمنتال، درصدها یا داده‌های خامی را نشان می‌دهد که بر اساس آن می‌توان نتیجه گرفت که چند معامله‌گر پوزیشن به‌خصوصی را در یک جفت ارز گرفته‌اند. به‌عنوان مثال فرض کنیم 100 معامله‌گر یک جفت ارز را معامله کرده‌اند. اگر از این 100 نفر، 60 نفر از آن‌ها به صورت بلند مدت سرمایه‌گذاری کرده باشند و 40 درصد از آن‌ها به‌صورت کوتاه مدت؛ پس می‌توان نتیجه گرفت که 60 درصد از معامله‌گران بر روی جفت ارز بلند مدت معامله کرده‌اند.
زمانی که درصد معامله‌گران یا معاملات در یک پوزیشن به سطح بسیار بالایی برسد، شاخص‌های سنتیمنتال کاربردی می‌شوند. اجازه دهید با ذکر یک مثال واضح‌تر توضیح دهیم. فرض کنید همان جفت ارزی که به آن اشاره کردیم، همچنان در حال افزایش است و در نهایت از هر 100 معامله، 90 معامله بر روی بازه بلند مدت بسته شده است (یعنی 10 معامله کوتاه مدت هستند)؛ بنابراین معامله‌گران بسیار کمی باقی مانده‌اند که این روند رو به رشد را ادامه دهند.
تحلیل سنتیمنتال فارکس در اینجا نشان می‌دهد که زمان تغییر قیمت فرا رسیده است. وقتی قیمت کاهش پیدا کند و سیگنال نشان دهد که قیمت به اوج خود رسیده بوده است، معامله‌گران با بازه کوتاه مدت وارد می‌شوند و فرض می‌کنند، معامله‌گرانی که در بازه طولانی مدت معامله کرده‌اند باید سهم خود را بفروشند تا با کاهش قیمت از ضرر بیشتر جلوگیری کنند.
لازم به ذکر است که شاخص‌های سنتیمنتال، سیگنال دقیق برای خرید یا فروش نیستند. قبل از اینکه بر اساس سیگنال‌های سنتیمنتال اقدام کنید، منتظر تأیید قیمت برای اعلام روند معکوس باقی بمانید. زیرا ممکن ارزها به مدت طولانی در سطح بسیار بالا باقی بمانند و بلافاصله معکوس نشوند.
گزارش تعهد معامله‌گران (COT)
یکی از ابزارهای محبوبی که معامله‌گران آینده‌نگر برای به‌دست آوردن حس سنتیمنتال بازار از آن استفاده می‌کنند، گزارش تعهد معامله‌گران یا به اختصار COT است. این گزارش‌ها برای معامله‌گران نقطه‌ای نیز قابل استفاده خواهد بود. گزارش تعهد معامله‌گران (COT) هر جمعه توسط کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) منتشر شده و داده‌های آن بر اساس پوزیشن‌هایی است که از سه‌شنبه قبل برگزار شده است؛ این به این معنی نیست که داده‌ها لحظه‌ای نیستند؛ اما همچنان مفید و کاربری محسوب می‌شوند.
از آنجایی که تفسیر دقیق و اصولی انتشارات حقیقی که توسط کمیسیون معاملات آتی کالا منتشر شده، عملی گیج کننده و بسیار سخت است؛ در نتیجه ترسیم نمودارها و تفسیر سطوح نشان داده شده، روش آسان‌تری برای اندازه‌گیری احساسات از طریق گزارش‌های COT محسوب می‌شود.
چگونه گزارش‌های تعهد معامله‌گران را بخوانیم؟
وب‌سایت Barchart.com نمودارهای فارکس را به همراه نمودار قیمت‌های بخصوص آتی به کاربران ارائه می‌دهد. داده‌های COT به‌عنوان درصدی از تعداد معامله‌گران کوتاه‌مدت یا بلند مدت نمایش داده نمی‌شود، بلکه به‌عنوان تعداد معامله‌هایی که کوتاه‌مدت یا بلندمدت هستند نمایش داده می‌شود.
استفاده از نسبت Put/Call
این نسبت به‌سادگی روندهای صعودی (زیر 1) یا نزولی (بالای 1) را در یک زمان معین نشان می‌دهد. بالا و پایین‌های متعدد می‌تواند نشان‌دهنده بازگشت قیمت قریب‌الوقوع به دلیل شرایط بیش از حد خرید یا فروش بیش از حد باشد؛ اما همان‌طور که در زیر توضیح داده خواهد شد همیشه این‌طور نخواهد بود.
خلاصه پوزیشن توسط کارگزار
برای اینکه در بازار فارکس شفافیت ایجاد شود، بسیاری از کارگزاران فارکس درصد کل معامله‌گران یا معاملاتی را که در حال حاضر بلندمدت یا کوتاه‌مدت هستند در یک جفت ارز خاص منتشر می‌کنند. داده‌ها فقط مربوط به مشتریان همان کارگزاری است و به همین دلیل دیدگاهی کوچک از احساسات بازار را نشان می‌دهد. این داده‌های منتشر شده توسط یک کارگزار ممکن است شبیه به اعداد منتشر شده توسط کارگزاری‌های دیگر باشد یا ممکن است نباشد.
در نظر داشته باشید که کارگزاری‌های کوچک که مشتریان کمتری دارند، نمی‌تواند به طور دقیقی احساسات کل بازار را نشان دهند. اما کارگزاری‌های بزرگ‌تر با مشتریان بیشتر، بخش بزرگ‌تری از همه بازار را تشکیل می‌دهد و درنتیجه داده‌های آن‌ها بهتر می‌تواند احساسات کلی بازار را نشان دهد.
برخی کارگزاری‌ها ابزار سنتیمنتال را به‌صورت رایگان به کاربران خود ارائه می‌دهند. چندین کارگزاری فارکس را بررسی کنید و ببینید گزارش‌هایی که ارائه داده‌اند یکسان است یا خیر. زمانی این کارگزاری‌ها خوانش شدیدی را نشان می‌دهند، یعنی احتمال وقوع یک معکوس وجود دارد. اما اگر ارقام سنتیمنتال به طور چشمگیری بین کارگزاری‌ها متفاوت باشد، این نوع شاخص تا زمانی که ارقام در یک راستا قرار بگیرند، نباید استفاده شود. برخی منابع آنلاین نیز شاخص‌های سنتیمنتال خود را ارائه داده‌اند. به‌عنوان‌مثال، DailyFx یک گزارش سنتیمنتال مشتری رایگان همراه با تجزیه و تحلیل و ایده‌هایی در مورد نحوه معامله داده‌ها منتشر کرده است.
شاخص ترس و طمع تحلیل
شاخص ترس و طمع از دیگر شاخص‌هایی است که در تحلیل سنتیمنتال فارکس از آن استفاده می‌شود. این شاخص از صفر و صد نوسان دارد و نشان می‌دهد که هرگاه شاخص به عدد صفر نزدیک باشد، بازار ترس عجیبی را تجربه می‌کند و معامله‌گران تلاش می‌کنند تا به هر شکلی دارایی خود را بفروشند. از طرفی دیگر زمانی که شاخص به عدد صد نزدیک می‌شود، نشان دهنده این است که بازار دچار طمع شده و مردم می‌خواهند با نهایت توان خود دارایی‌های مختلفی را خریداری کنند.
در شاخص ترس و طمع، پارامترهایی مانند نوسانات قیمت ارز، حجم معاملات روزانه و نظرسنجی‌های مردمی در نظر گرفته می‌شود. همین نظرات و گفتگوها در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند شاخص ترس و طمع را تغییر دهد.
استفاده از آمار جز
در بازار فارکس، کسی از میزان حجم معاملات آگاهی ندارد. اما برخی سایت‌ها و شاخص‌هایی وجود دارند که می‌توانند آماری جزئی از پوزیشن‌های بیشتر معامله‌گران در یک کارگزاری خاص ارائه دهند. به‌عنوان مثال سایت myfxbook یک انجمن قوی داشته و طبق نظرات و پوزیشن‌های کاربرانش یک آمار سنتیمنت بازار با کاربران خود ارائه می‌دهد. بر روی نموداری که این وب‌سایت ارائه می‌دهد، نشان داده می‌شود که چند درصد از معامله‌گران بر روی چه پوزیشنی قرار دارند و حجم نسبی آن‌ها چقدر است. برای ورود به این ابزار روی لینک این کلیک کنید: https://www.myfxbook.com/en/community/outlook
محدودیت‌های سنتیمنت بازار
درست مثل هر نوع تجزیه و تحلیلی، تحلیل سنتیمنتال فارکس، سیگنال‌های معاملاتی 100 درصد معقول ارائه نمی‌دهد. شاخص‌های سنتیمنتال زمانی که روندهای معاملاتی را تأیید می‌کنند، قابل اتکا هستند؛ اما وقتی بحث تعیین دقیق زمان وقوع معکوس‌هاست، اعتماد کمتری می‌توان به آن‌ها کرد. به این دلیل که در نهایت، تفسیر حال و هوای بازار کاملاً شهودی است.
بنابراین، به‌عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای ارزش این را دارد که ایده‌های خود را با تجزیه و تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی نیز تأیید کنید. اندیکاتورهای RSI برای تأیید روندها کاربردی هستند. در عین حال، در نظر گرفتن تحلیل بنیادی به شما کمک می‌کند که پیش‌بینی کنید جفت ارز شما در بلندمدت چگونه عمل خواهد کرد. همیشه به‌خاطر داشته باشید که شما با یک بازار زنده طرف هستید. بازار می‌تواند دچار شوک یا تلنگر شود، غیر قابل پیش بینی و احساساتی باشد و درنهایت هیچ چیز غیر قابل تغییر نیست
سخن پایانی
در این مقاله به طور جامع به تحلیل سنتیمنتال فارکس پرداختیم و شاخص‌هایی را که می‌توان برای تحلیل سنتیمنتال استفاده کرد، معرفی کردیم. به بیان ساده تحلیل سنتیمنتال یک تحلیل روان‌شناختی از معامله در بازار فارکس است که احساسات بازار را مورد سنجش قرار می‌دهد و معامله‌گران بر اساس اندازه‌گیری شاخص‌های آن می‌توانند درک درستی نسبت به آینده معاملات خود داشته باشند.