مدیریت ریسک در فارکس

نوسانات ارز در بازار فارکس، طیف وسیعی از فرصت‌های معاملاتی سودآور را در اختیار معامله‌ گران قرار می‌دهد اما منفعت بالای یک دادوستد، همواره با ریسک فراوانی همراه است. به همین دلیل هر تریدر، پیش از سرمایه‌گذاری کلان در یک پوزیشن، باید به‌طور کامل با روش‌ها و تکنیک‌های مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک آشنا باشد. در این مقاله شما را با مدیریت ریسک در فارکس آشنا خواهیم کرد؛ همراه ما باشید.

ریسک در معامله چیست؟

برای درک بهتر مدیریت ضرر، ابتدا باید با خود ریسک آشنا شوید. ریسک معامله درواقع بیشترین مبلغی است که یک تریدر در جریان یک دادوستد، ضرر می‌کند. به‌عبارت‌دیگر ریسک بیانگر مابه التفاوت میان انتظارات معامله‌ گر از یک معامله و بازده واقعی آن معامله است. هرچه معامله‌ گری در جریان یک دادوستد، ضرر بیشتری را متحمل شود یعنی ریسک بالاتری را انجام داده است. در هر معامله فارکس، تریدر باید میزان مشخصی از مبلغ را سرمایه‌گذاری کند و در رابطه با آن هم استراتژی مشخصی جهت انجام پوزیشن‌های مختلف را در پیش بگیرد.

هنگامی‌که یک فرد دچار ضرری در حد نابودی نصف سرمایه خود می‌شود، چندین معنا دارد. یکی اینکه به‌احتمال‌زیاد، توانایی کنترل هیجانات خود را ندارد. دومین مورد عدم دانش کافی تریدر از بازار و نوسانات آن است و سومین مورد هم ناآگاهی از ریسک‌ های موجود در بازار ارز را شامل می‌شود. به همین دلیل در بخش بعدی شما را با ریسک‌ های دنیای فارکس آشنا خواهیم کرد.

خطرات معاملات فارکس چیست؟

در بازار فارکس، خطرهای زیادی در انجام معاملات وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها در این مارکت را به‌صورت موردی و همراه با توضیح در قسمت زیر برای آگاهی بیشتر شما، آورده‌ایم:

• ریسک نرخ ارز (Exchange Rate Risk):

حاصل تغییرات در ارزش ارز است. به‌طورمعمول ریسک نرخ ارز، در اثر تغییرات دائمی و نوسان در عرضه و تقاضا در سراسر جهان است. به‌این‌ترتیب اگر عرضه یا تقاضای یک ارز افزایش یا کاهش سریع داشته باشد، بدون شک در قیمت آن تفاوت چشمگیری حاصل می‌شود.

• ریسک نرخ بهره (Interest Rate Risk):

مربوط به افزایش یا کاهش ناگهانی نرخ بهره است که بر روی نوسانات بازار تأثیر می‌گذارد. اگر نرخ بهره 5 درصدی، فقط 0.5 درصد افزایش یابد، شاهد یک افزایش 10 درصدی در هزینه بهره خواهیم بود. به‌این‌ترتیب افزایش نرخ بهره یک هزینه بزرگ است و اثر قابل‌توجهی را در معاملات با حجم زیاد بر جریان نقدی، سودآوری و استراتژی ترید در فارکس اعمال می‌کند. به همین دلیل پول نقدی که برای فرصت‌های مالی دیگر، ذخیره شده است توسط تغییر نرخ بهره جذب می‌شود.

• ریسک نقدینگی (Liquidity Risk):

اگرچه بازار فرابورس فارکس، یکی از مارکت‌های مالی با نقد شوندگی بالا است؛ در خارج از ساعات معاملاتی ایالات متحده آمریکا و اروپا، دوره‌هایی از عدم نقد شوندگی وجود دارد. علاوه بر این اعمال محدودیت‌هایی از طرف کشورهای مختلف بر یک ارز خارجی خاص نیز سبب کاهش نقدینگی بازار و یا عدم انجام یک پوزیشن می‌شود.

• ریسک حاشیه‌ای یا اهرمی (Marginal or Leverage Risk):

سپرده‌های همراه با مارجین سبب اجازه درجه بالایی از اهرم می‌شود که با کوچک‌ترین حرکت قیمت در یک پوزیشن، امکان ضرر دهی زیاد و فوری معامله‌ گر وجود دارد. به‌عنوان‌مثال اگر در زمان یک معامله، 10 درصد از مبلغ یک قرارداد به‌عنوان مارجین واریز شود کاهش 10 درصدی قیمت، سبب نابودی کل مبلغ مارجین می‌شود.

حال که با خطرات موجود در بازار فارکس آشنا شدید با آگاهی بیشتری به مدیریت ریسک در فارکس خواهید پرداخت. در بخش بعدی، به توضیح کنترل و مدیریت معاملات و ریسک می‌پردازیم و روش‌های کنترل یک موقعیت را نیز معرفی می‌کنیم.

مدیریت ریسک در فارکس چیست؟

در هر سرمایه‌گذاری، سود بالقوه‌ای برای معامله‌ گر وجود دارد و در کنار آن ریسک نزولی نیز موجود است. به همین خاطر یک تریدر علاوه بر تکنیک‌های خریدوفروش و انجام معاملات در بهترین حالت ممکن، باید از نحوه کنترل ریسک‌ های نزولی نیز باخبر باشد. مدیریت ریسک در فارکس، شامل شناسایی، تحلیل و تجزیه، پذیرش عدم قطعیت در تصمیمات تجاری است. با توجه به اینکه معاملات فارکس مستلزم قبول ریسک‌ های مالی بزرگی است، مدیریت ریسک نقش بسیار مهمی را در دستیابی به یک معامله موفق امکان‌پذیر می‌کند.

به‌این‌ترتیب درزمانی که شما تصمیم به اجرای یک معامله با استراتژی مشخص را دارید، در همان برنامه‌ریزی استراتژیک باید برای مدیریت ریسک در معامله خود، طرحی مناسب را در نظر بگیرید. اگر یک معامله‌ گر، تدبیر درست و اصول معامله گری را در یک معامله و ریسک آن در نظر بگیرد؛ میزان زیان ورودی به معامله او تا حد زیادی کاهش می‌یابد. برای این کار حتی داشتن یک برنامه معاملاتی به نظم دهی و کاهش میزان ضررهای ترید هم کمک می کند.

هرچه مدیریت ریسک یک معامله‌ گر منطقی و درست‌تر باشد؛ معامله او از استرس کمتر، کنترل بیشتر و شرایط امن و پایدارتری برخوردار است. با توجه به اینکه همه‌ی مارکت‌های مالی به‌خصوص فارکس از ریسک زیادی به علت نوسانات موجود در بازار برخوردار هستند، تسلط به مدیریت ریسک نقشی حیاتی را برای معامله‌ گر ایفا می‌کند. برای اینکه یک تریدر توانایی کنترل ریسک موجود در معامله خود را داشته باشد، باید موارد زیر را به‌خوبی فراگیرد:

• درک کامل بازار فارکس
• آشنایی کامل با اهرم و لوریج
• ایجاد یک طرح معاملاتی کامل
• تعیین میزان ریسک نسبت به پاداش (ریوارد)
• استفاده از استاپ و لیمیت
• مدیریت احساسات
• آگاهی از اخبار و اتفاقات روز و حتی لحظه‌ای در جهان
• استفاده از حساب دمو

با فراگیری هر یک از این عوامل، شما یک‌قدم به کنترل ریسک در فارکس نزدیک‌تر می‌شوید. به‌این‌ترتیب برای آشنایی بیشتر شما با موارد مذکور در بالا، هریک از آن‌ها را به‌صورت کامل و قابل‌درک در بخش‌های بعدی معرفی خواهیم کرد.

1. بازار فارکس را به خوبی درک کنید

بازار فارکس از ارزهای سراسر جهان شامل دلار، یورو، یوان و … تشکیل می‌شود و همین ارزها در مارکت، دادوستد می‌شوند. در درجه اول قیمت ارزها در بازار فارکس، توسط نیروهای عرضه و تقاضا هدایت می‌شود. معاملات در مارکت ارز، مانند بازارهای مالی دیگر است و شما یک دارایی را با استفاده از ارزی مشخص خریداری می‌کنید.

نرخ بازار نیز بیانگر این موضوع است که برای خرید یک ارز، چه مقدار از وجه نقد خود را باید خرج کنید. برای درک بهتر بازار فارکس باید بدانید که سه مارکت مختلف ارز وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• بازار نقطه‌ای (Spot Market):

در اسپات مارکت، مبادله جفت ارزها دقیقاً در نقطه‌ای که پوزیشن را می‌بندید، انجام می‌شود. به‌بیان‌دیگر در لحظه و در همان محل قیمت لحظه‌ای، معامله انجام می‌شود.

• بازار فوروارد (Forward Market):

قراردادی با قیمت مشخص برای خرید یا فروش مقدار معینی ارز در یک تاریخ معین، در زمان آینده را گویند. به‌این‌ترتیب شما در زمان حال، امکان انجام معامله‌ ای در آینده را دارید؛ انگار که در زمان سفر کرده‌اید.

• بازار آتی (Future Market):

یک قرارداد مشخص خرید یا فروش است که با مقداری معین از ارز در یک زمان معلوم و با قیمتی مقرر در آینده توافق می‌شود. تفاوت بازار آتی با فوروارد، در الزامی است که ازنظر قانونی بر مارکت فیوچرز وجود دارد.

2. با اهرم یا همان لوریج به صورت کامل آشنا باشید

درحالی‌که معامله با استفاده از اهرم‌ یا لوریج مزایای خاص خودش را دارد اما از نقاط منفی بالقوه‌ای نیز برخوردار است. در زمانی که شما هنوز به‌طور کامل با نوسانات بازار و تکنیک‌ها و استراتژی‌های آن آشنا نیستید، استفاده نا به‌جا از اهرم، زیان‎های بزرگی را برایتان در پی خواهد داشت.

مقدار اهرم یا لوریج در هر بروکر با توجه به قوانین و مقررات موجود متفاوت است. بااین‌وجود معمولاً مقادیری برابر با 100:1، 200:1 و 500:1 را در برمی‌گیرد. برای آگاهی بیشتر از انتخاب نوع اهرم با توجه به شرایط بازار و هدفتان، باید مطالعه بیشتری در رابطه با اهرم‌ها داشته باشید.

3. یک طرح معاملاتی عالی بسازید

یک برنامه تجاری خوب می‌تواند یک عامل و ابزار برای تصمیم‌گیری شخصی شما در هنگام انجام معاملات باشد. درواقع طرح معاملاتی درست، نقشه راه یک تریدر است که سبب ایجاد نظم در معاملات شما در بازار پر نوسان فارکس می‌شود. در حقیقت یک برنامه معاملاتی، پاسخگویی به سؤالات مهمی از قبیل چه چیزی، چه زمانی، چرا و چقدر باید معامله کرد، است. این امر که برنامه معامله شما کاملاً شخصی‌سازی‌شده و مختص شما باشد، بسیار مهم است.

اگر یک تریدر طرح معاملاتی یک فرد دیگر را کپی کند، قطعاً با شکست مواجه خواهد شد. طرح یک تریدر دیگر در حقیقت اهداف، برنامه‌ها، زمان، سرمایه و نگرش آن فرد به بازار است و با کپی‌برداری از برنامه‌های دیگران، راه به‌جایی نمی‌برید.

4. میزان نسبت ریسک به ریوارد را تعیین کنید

در هر معامله، میزان ریسکی که با سرمایه‌ی خود می‌پذیرید باید ارزشمند باشد. به‌عنوان بخشی از برنامه معاملاتی فارکس خود، باید نسبت ریسک به ریوارد یا همان سود خود را برای تعیین کمیت ارزش یک معامله، تنظیم کنید. برای یافتن این نسبت کافی است مقدار پول مورد سرمایه‌گذاری را با میزان سود احتمالی مقایسه کنید.

به‌عنوان‌مثال: اگر حداکثر ریسک بالقوه یک معامله برابر با 200 پوند و حداکثر سود بالقوه آن برابر با 600 پوند باشد، نسبت ریسک به ریوارد برابر با 1:3 است. به‌این‌ترتیب اگر در انجام ده معامله با نسبت سود 1:3، فقط در 3 خریدوفروش موفق شوید؛ باوجود موفقیت در 30 درصد از معاملات، شما 400 پوند درآمد خواهید داشت.

5. از توقف‌ها و محدودیت‌ها استفاده کنید

با توجه به اینکه بازار فارکس یک مارکت پر نوسان است باید پیش از ایجاد یک پوزیشن، نسبت به زمان ورود و خروج خود در معامله تصمیم بگیرید. انجام معامله با توجه به استاپ و لیمیت نیز روش‌های متفاوتی دارد که شامل موارد زیر است:

• توقف معمولی (Normal Stop):

اگر بازار برخلاف معامله شما حرکت کند با استفاده از نرمال استاپ، پوزیشن شما به‌صورت خودکار بسته می‌شود. بااین‌وجود تضمین صددرصدی در برابر ضرر و لغزش وجود ندارد.

• توقف تضمین‌شده (Guaranteed Stop):

در گارانتی استاپ، دقیقاً در نقطه موردنظر شما معامله بسته می‌شود و خطر لغزش و ضرر را از بین می‌برد.

• توقف انتهایی (Trailing Stop):

در جهت حرکت‌های مثبت قیمت بازار است و در لحظه‌ی حرکت مارکت بر خلاف نسبت به پوزیشن شما، معامله را می‌بندد.

• سفارشات محدود (Limit Orders):

هدف سود شما را پیگیری می‌کند و در لحظه‌ی برخورد قیمت با نقطه موردنظرتان، پوزیشن شما را می‌بندد.

6. احساسات خود را مدیریت کنید

نوسانات موجود در بازار ارز به‌آسانی می‌تواند احساسات شما را تحت کنترل خود درآورد. شما مهم‌ترین فردی هستید که در موفقیت یک معامله اثرگذار است. به‌این‌ترتیب باید بر روی احساساتی نظیر خشم، ترس، طمع، وسوسه، شک و اضطراب کنترل داشته باشید. هرکدام از این احساسات در صورت عدم مدیریت، آسیب‌های جدی به سرمایه و معاملات شما وارد می‌کند. علاوه بر این، باید موقع تصمیم گیری های معاملاتی از احساسات غالب بر بازار و تریدرها اطلاعات داشته باشید تا بتوانید رفتار آنها و تغییرات قیمت ها را تحلیل و پیش بینی کنید. به این  اطلاعات و روش پیش بینی بازار تحلیل سنتیمنتال گفته می شود.

7. اخبار و رویدادهای جهان و بازار را زیر نظر داشته باشید

پیش‌بینی حرکت جفت ارزها کاری بسیار دشوار است؛ زیرا عوامل زیادی بر افزایش و یا کاهش قیمت آن‌ها اثر می‌گذارد. بااین‌وجود بخشی از نوسانات بازار نیز به دلیل رویدادها و اتفاقات موجود در سطح جهان است، به همین خاطر باید گوش‌به‌زنگ تصمیمات و اطلاعیه‌های بانک مرکزی، اخبار سیاسی و احساسات بازار باشید. در نتیجه ، اطلاعات تحلیل فاندامنتال به کاهش ریسک ترید کمک زیادی می کند.

8. با یک حساب آزمایشی شروع کنید

هدف از ایجاد حساب دمو یا مجازی در فارکس، خلق محیطی واقعی برای معامله است. حساب دمو فارکس به معامله‌ گر این امکان را می‌دهد تا حد امکان، یک معامله واقعی را بازآفرینی کند. به‌این‌ترتیب شما با حساب مجازی جنبه‌هایی از نوسانات بازار و خلق‌وخوی خود را در هنگام معامله، بدون ورود ضرر به سرمایه‌تان، خواهید شناخت.

به‌طور خلاصه، اگر معامله‌ گر یک استراتژی مشخص در مدیریت ریسک در فارکس را در پیش بگیرد، کنترل بیشتری در مدیریت سرمایه و میزان سود و ضرر ورودی خواهد داشت. برای دستیابی به یک استراتژی معاملاتی کم ریسک، باید با بازار فارکس، تکنیک‎ها، ایده‌های معاملاتی و مدیریت ریسک و سرمایه به‌صورت کامل آشنا باشید.

جمع‌بندی

در مقاله مدیریت ریسک در فارکس چیست؟ سعی کردیم شما را با ریسک موجود در بازار فارکس، خطرات معامله، مدیریت ریسک و نحوه‌ی کنترل آن آشنا کنیم. متوجه شدیم که ریسک در بازار ارز به معنای امکان وقوع مقدار ضرر در یک معامله مشخص است. در ادامه مطلب خطرهای موجود در بازار فارکس و ایجاد ریسک بیشتر برای معامله‌ گران را فراگرفتیم که شامل 4 جنبه مختلف بود. با موضوع مدیریت ریسک در فارکس آشنا شدیم و نحوه‌ی کنترل و روش‌های مهار ضرر را آموزش دیدیم. درمجموع اگر شما خواستار معامله در بازار فارکس هستید، تسلط بر مدیریت ریسک یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دادوستد در مارکت ارز است. به‌این‌ترتیب شما علاوه بر آموزش و یادگیری روش‌های مختلف تحلیل و استراتژی، باید در رابطه با مدیریت ریسک نیز کسب مهارت کنید تا کمترین ضرر و بیشترین سود را در معاملات خود کسب کنید. با توجه به نوسانات بی‌شمار بازار فارکس، شما باید با تجهیزات کامل که همان آگاهی است وارد میدان معاملات ارزی شوید.

سؤالات متداول

• آیا یادگیری مدیریت سرمایه به‌ اندازه فراگیری تکنیک تحلیل و استراتژی بااهمیت است؟

بله یکی از اصل‌های معاملاتی در بازارهای مالی، مدیریت ریسک است که از زیان‌دهی در سطح بالای معاملات معامله‌ گر جلوگیری می‌کند.

• چه ریسک‌ هایی در بازار فارکس موجود است؟

مهم‌ترین ریسک‌ های موجود در بازار ارز، ریسک نرخ ارز، نرخ بهره، نقدینگی و اهرم است.

• مدیریت ریسک در فارکس به چه معنا است؟

یک فرآیند کنترلی است که در طی آن با تحلیل و تجزیه کامل شرایط موجود و شناسایی روش‌های مؤثر، ورود ضرر به سرمایه را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.