فارکس (FOREX = Foreign Exchange) یا بازار ارز که به اختصار FX نیز نام دارد، نهادی غیرمتمرکز و خارج از بورس (OTC = Over The Counter)، برای خرید و فروش ارز کشورهای مختلف با یکدیگر به صورت کاملاً الکترونیکی است. در واقع بازار فارکس در ابتدای تأسیس، تنها محلی برای مبادله ارزها بود اما با گذشت زمان و پیشرفت فناوریها در جهان، داد و ستد انواع فلزهای کمیاب، ارزهای دیجیتال، سهام انواع بورس و نفت نیز به این حوزه راه یافت.
مارکت ارز یکی از بزرگترین بازارهای جهان است که نقدینگی بالایی دارد. در بازار ارز روزانه تریلیونها دلار داد و ستد میشود. فارکس هیچ مکان فیزیکی مانند دیگر بازارها یا بورس ندارد و افراد به صورت الکترونیکی از آن استفاده میکنند. با این وجود در برخی از کشورها نظیر انگلستان، آمریکا و ژاپن مراکز عمده معاملات ارزی یا همان فارکس به صورت فیزیکی موجود است.
در بازار فارکس هیچ دولت و یا مقام دولتی ناظر نیست ولی در عوض یک شبکه الکترونیکی شامل بانکها، کارگزاریها، سرمایهگذاران نهادی و معاملهگران فردی است. معاملهگران فردی عمدتا از طریق کارگزاریها (Brokerage) یا بانکها در بازار ارز، تجارت میکنند. کارگزاریها نیز زیر نظر رگولاتور به فعالیت در حوزه داد و ستد در مارکت ارز میپردازند.
بازار فارکس چیست؟
فارکس (FOREX) یا بازار ارز، یکی از بزرگترین و معتبرترین بازارهای مالی غیرمتمرکز جهان است که امکان خرید و فروش ارزهای مختلف بهصورت الکترونیکی را فراهم میکند. این بازار، با پوششدهی حجم بالای معاملات روزانه و قابلیت دسترسی 24 ساعته، به یکی از محبوبترین بازارهای تجاری تبدیل شده است.با توجه به ویژگیهایی مانند کم بودن میزان کارمزد، انعطاف زمانی، امکان سودآوری در هر دو جهت بازار و عدم نیاز به پرداخت مالیات، بازار فارکس جذابیت زیادی برای معاملهگران دارد.
بازار فارکس شامل مارکتهای مختلفی است که تجارت را بین کشورهای متفاوت با واحد ارزی جداگانه، به صورت الکترونیکی امکانپذیر میسازد. فارکس، یکی از قدیمی و اصلیترین بازارهای مالی است و دیگر ساختارهای مالی بر پایه آن بنا میشوند. در حقیقت یکی از بزرگترین مارکتها در جهان برای حفظ ثبات نقدینگی بین المللی است که حجم معاملات بالایی را پوشش میدهد.
در Forex، نرخی که برای هر ارز مشخص میشود تمام جوانب خرید، فروش و داد و ستد ارزی با قیمتهای جاری معین را پوشش میدهد. برای تبادل ارزهای مختلف در مارکت ارز، یک نرخ پویا بین دو جفت ارز تحت معامله تعریف میشود.
نرخ تبادل بین ارزهای مختلف در بازار فارکس، یک مرجع برای تمامی معاملات ارزی در تمام زمینههای تجارت و اقتصاد است. به بیان دیگر این نرخ مبادلات ارزی فارکس است که نرخ جهانی بین دو ارز را تعیین میکند. در بازار ارز گروههای زیادی فعالیت میکنند اما مهمترین آنها را در قسمت زیر برشمردهایم:
- بانکهای مرکزی کشورهای مختلف
- موسسههای مالی عظیم
- بانکهای فعال در حوزه تجارت بینالملل
- صرافیها
- سفتهبازان به صورت حقیقی
زمان کار بازار فارکس
بازه زمانی کاری مارکت ارز به صورت 24 ساعته و 5 روز در هفته است و در تمام نهادهای مرکزی مالی، همهی ارزهای اصلی داد و ستد میشوند. به این معنا که در هر ساعت از شبانه روز امکان انجام معاملات برای هر فرد حقیقی یا حقوقی وجود دارد.
بر اساس پراکندگی جغرافیایی زمانی و نیز مراکز تبادل ارزی عمده، 5 جلسه داد و ستد اصلی صورت در مارکت ارز میگیرد. 5 جلسه مذکور به ترتیب زمانی جلسات سیدنی، ژاپن، فرانکفورت، لندن و نیویورک است. هر جلسه تقریباً 9 ساعت زمان میبرد و فعالیت عمده معاملهگران نیز به شرح زیر است:
- معاملهگران کشورهای شرقی آسیا و اقیانوسیه در بازار ژاپن
- تاجران اروپایی در بازار لندن و فرانکفورت
- کشورهای غربی و آمریکا در بازار نیویورک
مزایای بازار فارکس نسبت به دیگر بازارهای مالی
تفاوتهای زیادی میان بازار فارکس با دیگر بازارهای جهانی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتاند از:
- پیش از همه چیز، در بازار فارکس قوانین کمتری نسبت به سایر بازارها وجود دارد. به این معنا که در انجام معاملات قوانین سختگیرانه و یا پیچیدهای برای افراد لحاظ نمیشود و هیچ نهاد دولتی یا غیردولتی بر بازار ارز نظارت ندارد.
- با توجه به اینکه معاملهها در یک بازار سنتی صورت نمیگیرد، میزان کارمزد (کمسیون یا اسپرد) دریافتی نیز بسیار کمتر از سایر بازارهای جهانی است.
- هیچ محدودیت زمانی برای انجام معامله وجود ندارد و شما از ساعت 22 یکشنبه به وقت سیدنی تا ساعت 22 جمعه به وقت نیویورک امکان انجام معامله را به صورت شبانهروزی دارید.
- به دلیل نقدینگی بالا در بازار ارز، امکان ورود و خروج در هر زمان بسته به شرایط و خواست افراد وجود دارد.
- امکان انجام خرید و فروش و معامله در هر دو جهت بازار وجود دارد. به این معنی که چه یک ارز در حال ریزش و یا صعود باشد، امکان کسب سود با تشخیص روند حرکت قیمتی آن موجود است.
- امکان تعیین میزان سود و ضرر در انجام معاملات و حتی در غیاب تریدر وجود دارد.
- یکی از بسترهای معاملاتی با دسترسی بسیار سریع و آسان است.
- تعداد زیادی فرصتهای معاملاتی و کسب سود در بازار فارکس موجود است.
- هیچ نیازی به پرداخت مالیات، بهره و یا عوارض در زمان استفاده از بازار ارز وجود ندارد.
- بستری بسیار منعطف از لحاظ زمان، مکان و حتی میزان سرمایه اولیه دارد.
- به دلیل ساختار بینالمللی فارکس، اخبار و حوادث جهان در نوسانات قیمتی نقش به سرایی دارند.
- در بخشهای مختلف معاملاتی امکان استفاده از ضریب اهرمی موجود است که طرفداران زیادی دارد.
- برای تحلیل قیمت ارزها از تحلیلهای بنیادی و تکنیکال روند صعود و نزول قیمت استفاده میشود.
- وجود حساب معاملاتی آزمایشی با پول مجازی یکی دیگر از ویژگیهای فارکس است.
به خاطر وجود همین ویژگیها است که بازار فارکس در میان مردم جهان از محبوبیت بالایی برخوردار است. مارکت ارز بالاترین نرخ معاملات را به صورت روزانه دارد و روز به روز نیز به محبوبیت این بازار در سطح جهانی افزوده میشود.
معامله در بازار فارکس چگونه است؟
داد و ستد در مارکت FX به صورت مبادله همزمان دو ارز است؛ در فرایند مذکور بهاء یک ارز (ارز پایه) در مقایسه با ارز دیگر (ارز متقابل) تعیین میشود. قیمت معین نیز در حقیقت قیمتی است که یک ارز را با ارز دیگر مبادله میکنند، این قیمت را نرخ ارز خارجی مینامند. معاملات در بازار فارکس انواع متفاوتی دارد و اکثراً معاملهگران در یکی از سه بازار متمایز نقدی، فوروارد و یا بازار آتی اقدام به معامله میکنند.
معاملهگران در بازار ارز نیز از سه دسته بازار جهانی، معاملهگران شخصی (Traders) و واسطهها که همان کارگزاران (Brokers) هستند، تشکیل میشوند. حسابهای معاملاتی نیز در بازار فارکس به حساب دمو (تمرینی)، حساب واقعی معاملاتی استاندارد، حساب سنت، حساب نانو و حساب ECN تقسیم میشوند.
در حقیقت یک فرد عادی برای انجام معامله در بازار فارکس باید با کارگزاران یا همان بروکرها ارتباط بگیرد و به واسطهگری آنها، معاملات خود را انجام دهد. با گسترش مارکت ارز، کارگزاران زیادی در این حوزه شروع به فعالیت کردند و برخی از آنها از اعتبار مثبت و خوب و بعضی دیگر نیز بی اعتبار هستند. به همین جهت برای آشنایی شما با کارگزاران فارکس، در بخش بعدی به معرفی و عملکرد هر کدم از بروکرها میپردازیم.
انواع کارگزاری یا بروکر فارکس
انجام تراکنشات در فارکس نیز مانند بازار بورس توسط شرکتهای کارگزاری که تحت نظر نهادهای رگولاتوری هستند، صورت میگیرد. تراکنشات توسط بروکر فارکس به کمک یک کانال بین بانکی صورت میگیرد و در این میان نقش واسطه را برای خریدار و فروشنده ایفا میکنند.
در حقیقت بروکرها مانند صرافیهای ارز دیجیتال هستند و برخی کارگزاریهای فارکس را با نام صرافی فارکس نیز میشناسند. برای جلوگیری از تخلف کارگزاران، نهادهای رگولاتوری ایجاد میشوند تا با وضع قوانین و نیز نظارت بر فعالیت کارگزاران از بروز مشکلات جلوگیری کنند.دقت کنید که انتخاب بین بازار فارکس یا ارز دیجیتال به سبک سرمایه گذاری و ترجیح سرمایه گذار بستگی دارد
قبل از ورود به بازار ارز و ثبت نام در فارکس باید با انواع کارگزاران یا همان بروکرها آشنا شوید. بروکرها بر اساس شکل انجام سفارشها و میزان اعتبار موجود به 4 دسته تقسیم میشوند که شامل بازار ساز MM (Market Maker)، بازار اصلی NDD (No Dealing Desk)، پردازش مستقیم سفارشات STP (Straight Through Processing) و پردازش مستقیم بهینه سفارشات ECN (Electronic Communications Network) است. در قسمت زیر عملکرد هر یک را به اختصار توضیح میدهیم:
-
بازار ساز
این دسته از کارگزاران به مرکز اصلی معاملات اتصالی ندارند و نرخ داد و ستد، بر اساس حواشی بازار و توسط خود کارگزاری تعیین میشود. در این شکل از حساب، طرف مورد معامله افراد همان بروکر و میزان کارمزد دریافتی نیز ثابت است. با معامله با کارگزاران بازار ساز، شما از قیمتهای واقعی بازار مطلع نخواهید بود. در حقیقت این دسته از کارگزاران اعتبار درستی ندارند ولی به دلیل تحریمهای داخلی و خارجی، اکثر ایرانیان با این دست از بروکرها کار میکنند.
-
بازار اصلی
در معاملات بازار اصلی، تریدر به صورت مستقیم به سیستم بازار جهانی وصل میشود و کارمزدها در اینگونه حسابها ثابت نیستند. حسابها در بازار اصلی به دو دسته ECN و STP تقسیمبندی میشوند.
-
پردازش مستقیم سفارشات
تمامی سفارشات ثبتی توسط معاملهگران در اینگونه حسابها بلافاصله بر اساس جزئیات مندرج و در لحظه، به سیستم اصلی ارسال میشود و معامله با توجه به قیمت اصلی بازار جهانی در همان لحظه صورت میگیرد.
-
پردازش مستقیم بهینه سفارشات
در این روش نیز تمام پیشنهادهای داد و ستد در سطح جهانی توسط کارگزار دریافت میشود و تنها تفاوت آن با روال STP، در ارائه بهترین قیمت به مشتری بر اساس تقاضای موجود در بازار است. در این روش کارمزد متغیر است و تریدر به عمیقترین لایههای معاملات جهانی دسترسی دارد. اکثر بروکرهای معتبر در همین دسته ECN قرار میگیرند که متأسفانه به خاطر تحریمهای اروپا و آمریکا، بازهم ایرانیان از خدمات ارزنده کارگزاریهای معتبر محروماند.
حال که با انواع بروکرهای موجود در بازار فارکس آشنا شدید، به توضیح مراحل ثبت نام در فارکس میپردازیم.
ثبت نام در بازار فارکس
پس از شناخت کارگزاران و انتخاب یک کارگزار مطمئن، نوبت به ثبت نام در فارکس است. با توجه به اینکه فارکس مکان مشخصی ندارد، هیچ محل ثبت نام نظیر سایت نیز ندارد. حتی سایتی که با نام فارکس www.Forex.com نیز در گوگل فعالیت دارد، مربوط به مارکت ارز نیست. به همین خاطر برای انجام معاملات در بازار ارز باید از طریق ثبت نام در سایت کارگزاریها اقدام نمایید. توجه داشته باشید هر کارگزاری با توجه به سیاستهای کاری خود اقدام به تعیین حداقل سرمایه برای ورود به بازار فارکس را در نظر گرفته است. پس پیش از ثبت نام، آگاهی از حداقل سرمایه هر بروکر فارکس الزامی است. جهت ساخت اکانت در کارگزاریها و شروع معامله در مارکت ارز باید مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:
- پیش از هر چیز باید با توجه به استراتژی معاملاتی فارکس خود پس از تحقیقات لازم، کارگزاری مطمئنی را انتخاب کنید.
- پس از انتخاب بروکر، نوبت به ساخت اکانت در سایت کارگزاری است. ثبت نام در هر کارگزاری شاید کمی متفاوت باشد اما تمامی آنها به مدارک و مشخصات هویتی و سکونت افراد نیاز دارند.
- نوع حساب و میزان سرمایه خود را برای انجام معاملات مشخص کنید.
- در این مرحله منتظر تأیید احراز هویت از طریق سایت بمانید.
- بعد از احراز هویت، واریز وجه را از طریق درگاههای موجود انجام دهید. (امکان پرداخت ریالی نیز در برخی از کارگزاریها فعال است؛ همچنین شما میتوانید از طریق پرفکت مانی و ارزهای دیگر نیز حساب خود را شارژ کنید).
- برای استفاده بهتر و آگاهی از نرخهای خرید و فروش، پلتفرم معاملاتی مربوط به کارگزاری خود را نصب کنید. (پلتفرم معاملاتی یک بستر و مکانی است که نرخ تمام داد و ستدها توسط کارگزار فارکس در آن آپلود میشود؛ همچنین معاملات فارکس نیز در این پلتفرم صورت میگیرد).
توجه داشته باشید در هنگام مراحل ثبت نام از فیلترشکن استفاده نکنید تا بعدها حسابتان دچار مشکل نشود. علاوه بر این جهت ثبت نام در بروکرهای فارکس به هیچ مبلغی نیاز نیست و ثبت نام به صورت رایگان است. یکی از نکاتی که در هنگام ثبت نام از اهمت ویژهای برخوردار است، سن افراد است. افرادی که سن آنها کمتر از 18 سال باشد، امکان ثبت نام و شروع معاملات ارز را نخواهند داشت.
مدارک و مشخصات لازم جهت ثبت نام در بازار فارکس و تأیید هویت
در هنگام ثبت نام باید مشخصاتی نظیر نام، نام خانوادگی، ایمیل، شماره تلفن همراه و محل سکونت خود را وارد کنید. پس از اطلاعات مذکور تصویری شفاف از مدارک هویتی (کارت ملی، گواهینامه، پاسپورت یا شناسنامه)، حساب بانکی به نام خود تریدر و در برخی کارگزاریها نیز مواردی چون قبوض خدماتی (آب، برق، تلفن، سند منزل یا اجارهنامه) جهت احراز محل سکونت نیاز است.
برای اینکه حسابتان در کارگزاری فعال شود نیز به شماره موبایل و ایمیل شما کد تأییدی فرستاده میشود. با ورود کد تأیید مربوطه، حساب شما برای انجام معاملات فعال میشود. حال شما به عنوان یک تریدر امکان ورود به فارکس را دارید.
برای شروع ترید در فارکس، حداقل میزان سرمایه مورد نیاز با توجه به سیاستهای هر کارگزاری را باید داشته باشید. در حالت استاندارد، حداقل سرمایه برای شروع از 100 دلار شروع میشود.
استراتژی فارکس
پس از انجام مراحل ثبت نام، احراز هویت، شارژ حساب و تعیین نوع معاملات، شما نیاز به آگاهی در رابطه با خرید و فروشهای خود دارید. در واقع در هنگام شروع یک معامله شما باید بدانید که آیا این معامله برای شما سودآور است؟ مدت زمان سوددهی آن چه قدر است؟ در چه زمانی باید معامله را به اتمام رساند؟ چطور بیشترین سود و کمترین ضرر را داشته باشیم؟ پاسخ به تمام این سؤالات در حوزه استراتژی معاملاتی جای میگیرد.
برای پاسخ به تمامی این پرسشها و دستیابی به یک استراتژی درست در بازار ارز که با نام استراتژی فارکس نیز شناسایی میشود؛ نیاز است که با استفاده از تحلیل معاملات از حرکات قیمتها آگاه شوید. برای تحلیل معاملات نیز باید از تکنیکهای تحلیلی آگاه باشید.
تحلیل فارکس
تکنیکهای تحلیل به طور کلی به سه دسته زیر تقسیم میشوند:
- تحلیل بنیادی (فاندامنتال)
- تحلیل سنتیمنتال (احساسات تریدرها)
- تحلیل تکنیکال
هر کدام از این سه تکنیک برای آگاهی از حرکت قیمت جفت ارزها است. برخی تریدرها تنها به یک تکنیک و برخی دیگر به هر سه تکنیک در کنار یکدیگر اعتقاد دارند و با استقاده از ادغام هر سه روش، به فعالیت در حوزه فارکس میپردازند. برای اینکه خودتان به تنهایی در بازار ارز ترید و از فارکس سیگنال خود استفاده کنید؛ بهتر است کمی بیشتر راجع به هر کدام از تکنیکها آگاه شوید. برای آگاهی بیشتر هر یک از تکنیکها را به اختصار برای شما شرح دادهایم.
-
تحلیل فاندامنتال
برای استفاده از تحلیل بنیادی فارکس، شما باید دائماً حواستان به اخبار اقتصادی در یک کشور و نرخ تورم آن باشد. به بیان دیگر، آگاهی از اخبار و مشکلات اقتصادی از قبیل رکود و تورم است که در این تکنیک به کار میرود.
-
تحلیل سنتیمنتال
در حقیقت این نوع تحلیل را با نام روانشناسی بازار فارکس یا تحلیل احساسات بازار فارکس نیز میشناسند. به اینصورت که با توجه به میزان خرید و فروش یک جفت ارز خاص در یک دوره زمانی و توجه به اینکه خرید بیشتر از فروش است یا بالعکس، میتوانید تصمیم به انجام معامله در آن بازه زمانی بگیرید.
-
تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال، تریدرها بر این باورند که هر یک از جفت ارزها با توجه به یک الگوی خاص، تغییر قیمت دارند. به این ترتیب که با استفاده از گذشتهی یک ارز و به وسیلهی ابزارها و نمودارهای فارکس مربوطه، اقدام به تحلیل روند حرکت قیمت جفت ارزها میکنند.
با تمام این تفاسیر، استفاده از سه تحلیل در کنار یکدیگر، یعنی توجه به اخبار، احساسات معاملهگران و نیز گذشتهی یک جفت ارز، به شما در تحلیل درست حرکت قیمت ارزها کمک میکند. همانطور که گفتیم استفاده از این تحلیلها برای آگاهی از زمان ورود و خروج به یک ارز نیز استراتژی معاملاتی نام دارد.
توصیه می شود که حتما قبل از شروع ترید با تحلیل بازار فارکس و روش های آن آشنا شوید. بعضی از سایت های تحلیل فارکس به شما در این زمینه کمک می کنند.
سخن پایانی
در این مقاله با فارکس، بازار فارکس، زمان انجام معاملات، مزایای مارکت ارز، انواع کارگزاران، ثبت نام در بازار ارز، مدارک لازم جهت ثبت نام و استراتژیهای معاملاتی و تحلیل بازار آشنا شدید. متوجه شدید که بازار فارکس، یک مارکت فرابورس است که زیر نظر هیچ نهاد و یا سازمان دولتی فعالیت نمیکند و در ابتدای شروع کار تنها محلی برای معامله جفت ارزها بوده است.
امروزه فارکس، محلی برای انجام معامله جفت ارزها در کنار انواع سهام بورس آمریکا، ارز دیجیتال، معامله طلا، نفت و … است. بازار فارکس یکی از منعطفترین بازارهای مالی در جهان است که روزانه حجم عظیمی از معاملات ارزی را پوشش میدهد. انجام معامله به صورت شبانهروز در 5 روز هفته قابل اجرا است. مزایای زیادی دارد که یکی از مهمترین مزایای آن سرعت نقد شوندگی سرمایه معاملهگران است.
برای انجام معامله در بازار فارکس باید از طریق کارگزاران یا همان بروکرها اقدام کرد؛ در حقیقت همان صرافی محسوب میشوند و نوعی واسطه بین خریدار و فروشندگان هستند. ثبت نام در فارکس نیز خیلی راحت و سریع از طریق سایت بروکرها امکانپذیر است و خود فارکس هیچ سایتی جهت ثبت نام معاملهگران ندارد.
مهمترین مدارک موردنیاز جهت ثبت نام در سایت کارگزاران مدارک شناسایی نظیر کارت ملی، پاسپورت و یا شناسنامه است. برخی از کارگزاریها نیز برای احراز محل سکونت نیاز به سند و یا قبض آب و برق و … دارند. پیش از ورود به بازار ارز نیز معاملهگران نیاز به آگاهی از زمان خرید، فروش و یا نگهداری معامله خود دارند که آگاهی و انجام این اعمال را استراتژی معاملاتی میگویند.
برای داشتن یک استراتژی درست نیاز به آگاهی از روشهای تحلیلی موجود است که به سه دسته فاندامنتال، سنتیمنتال و تکنیکال تقسیمبندی میشوند. مهمترین نکتهای که پیش از ثبت نام و یا آغاز انجام معاملات باید بدانید، آگاهی کامل از روشهای تحلیل، شناخت بازار و اخبار جهانی است. توجه کنید که بر خلاف گفته خیلی از افراد در این بازار پول بدون آگاهی به دست نمیآید و حتماً پیش از ورود به فارکس راجع به تمامی جوانب آن به خوبی تحقیق و بررسی کنید.
سؤالات متداول
- میزان سرمایه موردنیاز برای ورود به بازار فارکس چقدر است؟
برای ورود به بازار ارز، با توجه به سیاست هر کارگزاری، میزان سرمایه اولیه متفاوت است؛ بنابراین شما در ابتدا باید کارگزاری موردنظر خود را انتخاب نمایید و با ورود به سایت کارگزاری از میزان حداقل سرمایه ورودی آگاه شوید.
- بهترین روش تحلیل برای انجام معاملات در بازار فارکس کدام است؟
برای اینکه یک معامله درست و طبق اصول معامله گری پیش رود، آگاهی از سه روش تحلیل تکنیکال، فاندامنتال، سنتیمنتال و استفاده از تمام آنها در هنگام یک معامله نیاز است.
- در شروع ثبت نام و انجام معاملات باید حساب ارزی داشته باشیم؟
خیر، برای شروع کار میتوانید میزان سپرده موردنظر خود را از طریق صرافیهای داخلی به حساب سپرده در اکانت بروکر خود، انتقال دهید.
- به غیر از سرمایه اولیه برای ورود به بازار فارکس به چه ابزاری نیاز است؟
مهمترین ابزار موردنیاز هر معاملهگر آگاهی کامل از بازار ارز جهانی و استراتژیها و روشهای تحلیل است.
- آیا بعد از تایم اداری نیز امکان فعالیت در بازار فارکس برای افراد وجود دارد؟
بله بازار فارکس یک بازار 24 ساعته است و امکان انجام معاملات در هر ساعت شبانه روز وجود دارد.